Duraklama Devri Islahat Hareketleri (17.YY)
DURAKLAMA
DEVRİ ISLAHAT HAREKETLERİ (17.yüzyıl)
Osmanlı
Devlet Adamlarının Islahat Yapmak İstemelerinin Nedenleri:
Osmanlı Devletinin savaşlarda eskisi gibi etkili olamaması
Devlet otoritesinin zayıflaması sonucu, sık sık isyanların baş göstermesi,
Ekonomik durumun bozulması
ISLAHAT
YAPAN PADİŞAHLAR:
II.Osman
(Genç Osman) (1618-1622):
Ulema sınıfının yetkisini azaltarak, padişahın zamana göre yasaları
koyabilme gücünü artırmak istedi.
Bunların siyasetle uğraşmalarını ve devleti zayıflatmalarını önlemek
istedi.
Kapıkulu Ocağını kaldırarak yerine Anadolu ve Suriye’deki Türklerden oluşan
“milli bir ordu”
kurmak ve yönetimi devşirmelerin etkisinden kurtarmak için başkenti tamamen
Türk olan Anadolu'da bir
şehre taşımayı düşündü.
Saray geleneklerini değiştirmek istedi
Ancak niyetlerini farkeden yeniçeriler tarafından tahttan indirilerek
öldürüldü.
Yeniçeriler tarafından öldürülen ilk padişahtır.
IV.
Murat (1623-1640):
12 yaşındayken tahta geçti. İktidarının ilk yıllarında yönetim saray
kadınlarının ve
Valide Kösem Sultan’ın elindeydi. 22 yaşına geldiğinde otoritesini
sağlayabildi. Şu ıslahatları yaptı:
Yeniçerileri itaat altına aldı.
İsyanlar ve isyancılarla şiddetle mücadele etti.
İçki, tütün, meyhane ve gece sokağa çıkma yasağı uygulayarak asayişi
sağladı.
Harcamaları kısıtlayarak, maliyeyi düzeltmeye çalıştı.
Devlet adamlarından neler yapılması gerektiğini bildiren raporlar
vermelerini istedi.
NOT: Bu konuda Koçi
Bey sunduğu raporunda devletin gerileme nedenlerini ve bunların çözüm
yollarını
göstermiştir
ISLAHAT
YAPAN SADRAZAMLAR:
Kuyucu
Murat Paşa :
I. Ahmet dönemi Sadrazamıdır. İsyanları şiddet ve baskı kullanarak
bastırmıştır.
Tarhuncu
Ahmet Paşa: IV.Mehmet Dönemi
sadrazamıdır. Maliyeyi düzeltmeye çalıştı.(Öldürüldü)
Köprülüler
Devri : IV.Mehmet Devrinde
Köprülüler soyundan Köprülü Mehmet Paşa,Fazıl Ahmet Paşa,Fazıl
Mustafa Paşa ve Merzifonlu Kara Mustaa Paşa sadrazam olmuşlardır. Köprülü
soyundan sadrazam olan ilk kişi Köprülü Mehmet Paşa’dır. Köprülü Mehmet Paşa
kendisinden önceki sadrazamların sonlarını çok iyi bildiği için padişaha bazı
şartlar ileri aşağıdaki koşullarla sadrazam olmayı kabul etmiştir:
a) Saray devlet işlerine karışmayacak
b) Devlet memurluklarına istediği kişileri atayabilecek.
c) Kendisi hakkında bir
şikayet olursa, savunması alınmadan görevden alınmayacak.
YORUM : Köprülü Mehmet Paşa’nın amacı
istediklerini yapabileceği bir ortam hazırlamaktır.
Köprülü Mehmet Paşa şartlı sadrazam olan ilk kişidir.
NOT: Köprülüler ordu ve maliyeyi düzeltmeye çalışmışlardır.
DURAKLAMA
DEVRİ (17.YÜZYIL) ISLAHATLARININ GENEL KARAKTERİ VE SONUÇLARI:
1)- Bu yüzyılda isyanlar şiddet ve baskı ile önlenmeye çalışıldı.
2)- Devlet yapısında köklü değişimler yapılamadı. ( Dar kapsamlı ) Yapılmak
istenenler de çıkar çevreleri tarafından
engellendi.
3)- Geçici olarak iyi sonuçlar verse bile kalıcı sonuçlar doğurmadı.
4)- Islahatlar kişilere bağlı kalmış , sistem haline getirilememiştir.
5)- Islahatlar geniş
tabanın kabul edebileceği bir katılıma ulaşamamıştır.
Yorumlar
Yorum Gönder